Golda Meir, “Zonja e Hekurt” e Izraelit

54 vjet me pare, me 17 mars 1969 ajo u be e para kryeministre grua e Izraelit dhe e vetmja deri me sot.


Nga Saimir Z. Kadiu, enciklopedist

Katërmbëdhjetë kryeministra kanë shërbyer nga themelimi i Shtetit të Izraelit, më 14 maj 1948 dhe deri tani, nga i pari, David Ben-Gurion, dhe aktuali, Benjamin Netanyahu.

Por, midis tyre, e vetmja kryeministre femër është Golda Meir (3 maj 1898 – 8 dhjetor 1978), një nga themelueset e shtetit të Izraelit dhe i katërti kryeministër sipas radhës.

Golda Meir konsiderohet si një nga liderët izraelitë më të fuqishëm të kombit të ri izraelit, apo si “Zonja e Hekurt” e politikës izraelite.

Ish-kryeministri David Ben-Gurion e quante Meir “burrin më të mirë në qeveri”. Golda portretizohej “gjysha e popullit izraelit”, kjo edhe për shkak të thinjave të saj.

Golda Meir (e lindur me emrin Golda Mabovitch), më 3 maj 1898 në Kiev, Ukrainë, asokohe pjesë e Perandorisë Rus, ishte vajza e një karpentieri, Moshe Mabovitch. Ai emigroi në SHBA në vitin 1903, kur Golda ishte pesë vjeçe, dhe një vit më pas mori edhe familjen e tij në Viskonsin.

Golda mbaroi për mësuesi në Universitetin e Viskonsit, Milwaukee, ndërkohë që burri i saj i ardhshëm, Morris Meyerson, ishte një piktor tabelash.

Në vitin 1917, ajo dhe bashkëshorti, bënë “aliyah” (emigracion), duke u vendosur fillimisht në kibucin Merhavia (tip kooperative izraelite, ku të gjithë janë të barabartë dhe i ndajnë të gjitha të mirat materiale së bashku).

Golda, gjate punes ne kibuc

Golda mblidhte bajame, mbillte pemë, merrej me drejtimin e kuzhinës. E njohur për aftësitë e saj drejtuese, kibuci e zgjodhi si përfaqësuesen e tij në Histadrut, Federatën e Përgjithshme të Punës.

Në vitin 1924, çifti u largua nga kibuci, jetoi përkohësisht në Tel Aviv, përpara se të vendosej përfundimisht në Jeruzalem.

Në vitin 1928, Meir u zgjodh sekretare e Këshillit të Grave Punëtore dhe u zgjodh emisare në Shtetet e Bashkuara. Kur u kthye nga SHBA-ja, ajo pati disa poste kyçe në Agjencinë Hebraike.

Biografët e saj kujtojnë, se në janar 1948, kur financieri i Agjencisë Hebraike ishte i bindur se, Izraeli nuk mund të siguronte jo më shumë se shtatë apo tetë milionë dollarë nga komuniteti hebraik në Amerikë, Golda Meir shkoi në SHBA dhe siguroi 50 milionë dollarë, me të cilat u blenë armë në Europë për vendin e ri

Golda Meir ishte një nga 24 firmëtaret e Deklaratës së Pavarësisë së Izraelit, më 14 maj 1948.

Duke mbajtur pasaportën e parë të lëshuar nga shteti izraelit, Golda Meir u caktua Ministre e Plotfuqishme e Izraelit në Bashkimin Sovjetik. Më pas u zgjodh Ministre e Punës (1949) dhe Ministre e Jashtme (1956)

Golda Meir u zgjodh për herë të parë kryeministre e Izraelit, më 17 mars 1969, pasi më parë kishte shërbyer si Ministre e Punës dhe Ministre e Jashtme. Meier u bë asokohe,  e treta grua që  zgjidhej me vota si kryeministre e një vendi, pas Sirimavo Bandaranaike (Cejlon… 1960) dhe Indira Gandit (Indi…1966).

Golda dhe Presidenti i SHBA, Riçard Nikson

Ajo takoi shumë lider botërore, përfshirë presidentin amerikan Riçard Nikson, Papa Paul VI, kancelarin e Gjermanisë Perëndimore, Vili Brandt.

Gjatë periudhës së saj si Kryeministre ndodhën “Masakra e Munihut” gjatë Lojërave Olimpike të Munihut” (1972), ku një celulë terroriste palestineze, e quajtur “Shtatori i Zi” , mori peng dhe vrau 11 izraelitë, anëtarë të ekipit olimpik dhe Lufta e “Yom Kippur”, ku një koalicion i shteteve arabe, të udhëhequr nga Egjipti dhe Siria, sulmuan Izraelin nga 6 deri në 25 tetor 1973, dhe ku fitues doli Izraeli.

Golda dha dorëheqjen nga posti i kryeministrit në vitin 1974, një vit pas lufëts së “Yom Kippur”.

Golda Meir vdiq, më 8 dhjetor 1978 nga lymphoma (një lloj kanceri në gjak), në moshën 80-vjeçare.

Golda është nderuar me shumë çmime për kontributin e saj special për shoqërinë dhe Shtetin e Izraelit. Ajo është portretizuar në filma dhe teatër, ndërsa vetë Meir ka shkruar tre libra, midis tyre “Jeta ime” (1975).

Sheshi Golda Meir, ne Nju Jork

 

Ka shumë rrugë, sheshe, shkolla me emrin e saj, në Izrael, SHBA, Brazil, etj, ndërkohë që portreti i saj është në kartmonedhën 10 shekel.

 

“Kërkova pak dritë”

"Kërkova pak dritë / Dhurova pak dritë / Jetova për me qenë dritë"

Global 360

Presidentja Osmani uron Trumpin: Mezi pres të punoj me administratën e re

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka uruar Donald Trumpin për fitoren në zgjedhjet presidenciale.

Diplovista

Çështja e emigracionit, Rama për ‘Il Giornale’: Evropa duhet bashkohet rreth një plani të qartë strategjik

Kryeministri Edi Rama ka dhënë një intervistë për median italiane “Il Giornale”. Ai komentoi marrëveshjen për emigrantët me Italinë si…

Gjeopolitika

Pika të zeza apo të ndritshme?

Viti 2024 duket që do të shënjohet nga luftrat dhe zgjedhjet, të cilat do të ndikojnë në fatin e një…

OPED

Bektashizmi dhe Shqipëria!

Historia e Bektashinjve është historia e qëndresës ndaj dhunës, gjatë pushtimit fatal të Perandorisë Turke

Profil

Një Lider i ri në Diplomaci dhe Fuqizimin e Rinisë

Ambasador Rinor i NATO-s për Shqipërinë, Ambasador Global për Paqen për Kombet e Bashkuara dhe Këshilltar Rinor për OSBE-në

Masmedia

“Kërkova pak dritë”

"Kërkova pak dritë / Dhurova pak dritë / Jetova për me qenë dritë"