Udhëheqësit kryesorë të Kinës janë mbledhur nga data 20 deri në 23 Tetor 2025 për të diskutuar dhe miratuar rekomandimet për formulimin e Planit të 15-të Pesëvjeçar për Zhvillim Ekonomik dhe Social. Plani i 15-të pesëvjeçar do të përcaktojë objektivat për zhvillimin ekonomik të Kinës nga viti 2026 deri në vitin 2030. Plenumi është përqendruar në vlerësimin e planit të 14-të pesëvjeçar të mëparshëm dhe do të shqyrtojë planin e 15-të pesëvjeçar të propozuar. Pleniumi përcaktoi parimet udhëzuese për zhvillimin ekonomik dhe social duke vënë njerëzit në plan të parë; duke ndjekur zhvillim me cilësi të lartë; duke thelluar reformën në mënyrë gjithëpërfshirëse; duke promovuar ndërveprimin midis një tregu efikas dhe një qeverie që funksionon mirë; dhe duke siguruar si zhvillimin ashtu edhe sigurinë.

Gjatë katër dekadave të fundit, ngritja e Kinës është karakterizuar nga zgjerimi industrial, investimet në infrastrukturë dhe integrimi në rrjetet globale të tregtisë. Faza tjetër do të përqëndrohet në zhvillimin e forcave prodhuese me cilësi të lartë, një ide që ka fituar vëmendje të gjerë në politikën kineze. Ky koncept parashikon një ekonomi të mundësuar nga inovacioni, transformimi i gjelbër dhe prodhimi inteligjent, ku fitimet e produktivitetit vijnë nga shkenca dhe teknologjia dhe jo nga inputet që kërkojnë shumë punë. Plani i 15-të Pesëvjeçar do të synojë një përparim në sektorët strategjikë në zhvillim, siç janë inteligjenca artificiale (IA), gjysmëpërçuesit e përparuar, materialet e reja dhe energjia e pastër. Duke thelluar shpenzimet për kërkim dhe zhvillim dhe duke mbështetur ndërmarrjet inovative, Kina synon të krijojë ekosisteme të tëra të aftësive teknologjike që janë konkurruese në nivelin global.

Më 17 gusht 2025, u organizua finalja e stafetës 4x100m të Lojërave Botërore të Robotëve Humanoide/Foto nga Xinhua

Një prioritet në planin e ri pesëvjeçar do të jetë rritja e vetëbesimit në shkencë dhe teknologji dhe të drejtojë zhvillimin e forcave të reja prodhuese me cilësi të lartë për të siguruar që zhvillimi i Kinës të mos kërcënohet nga ndërprerjet e jashtme. Përpjekja për pavarësi shkencore në fushat kritike – veçanërisht prodhimi i përparuar, energjia e gjelbër dhe infrastruktura digjitale – nuk do të thotë mbyllje e dyerve për botën. Sipas Planit të 15-të Pesëvjeçar ndërmarrjet e huaja që operojnë në Kinë do të gjejnë mundësi të reja për të investuar në energjinë e rinovueshme, logjistikë, teknologji financiare dhe shërbime shëndetësore. Kina vazhdon të promovojë një politikë hapjeje të nivelit të lartë, duke zgjeruar aksesin për investime të huaja dhe duke përmirësuar rregulloret në zonat pilot të tregtisë së lirë. Modernizimi i Kinës do të mbetet gjithëpërfshirës dhe i lidhur globalisht, pasi forcon shtyllën kurrizore teknologjike. Angazhimi i Kinës ndaj qytetërimit ekologjik do të jetë gjithashtu një tipar përcaktues i Planit të 15-të Pesëvjeçar (2026-2030). Duke u bazuar në arritjet e dekadës së kaluar – kur Kina u bë investitori më i madh në botë në energjinë e rinovueshme – faza tjetër do të thellojë transformimin e gjelbër industrial. Zgjerimi i energjisë diellore dhe të erës, avancimi i teknologjisë së hidrogjenit, modernizimi i rrjetit kombëtar dhe promovimi i lëvizshmërisë elektrike janë të gjitha prioritete të pritura.

Sekretari i përgjithshëm i Komitetit Qendror të PKK-së Xi Jinping mbajti një fjalim të rëndësishëm në plenumin e katërt të Komitetit të 20-të Qendror të PKK-së/Xinhua

Filozofia e planifikimit të Kinës mbështetet në bindjen se zhvillimi duhet t’i shërbejë popullit. Plani i 15-të Pesëvjeçar pritet të zgjerojë sistemin e sigurimeve shoqërore, të përmirësojë rigjallërimin rural dhe të forcojë koordinimin rajonal. Nga kujdesi shëndetësor publik më i mirë te strehimi i përballueshëm dhe reforma në arsim, fokusi do të jetë në mundësimin e të gjithë qytetarëve për të marrë pjesë dhe për të përfituar nga modernizimi. Plani i 15-të Pesëvjeçar, i cili do të mbulojë periudhën nga viti 2026 deri në vitin 2030, pritet të përqendrohet në përmirësimin e qëndrueshmërisë ekonomike, duke rritur aftësitë teknologjike dhe inovative të Kinës, dhe do të miratohet gjatë një seance plenare të Komitetit Qendror të PKK-së që pritet të zhvillohet në vjeshtë. Gjatë një simpoziumi në prill 2025, ku u diskutua periudha e Planit të 15-të Pesëvjeçar, Xi Jinping ka nënvizuar disa fusha kryesore të zhvillimit si nxitjen e inovacionit teknologjik dhe kërkimin shkencor, zgjerimin e kërkesës së brendshme, vendosjen e objektivave kryesore për emetimet e karbonit dhe riorganizimin e strategjisë së dekarbonizimit, si dhe rigjallërimin rural.

Nxitja e inovacionit teknologjik dhe kërkimit shkencor

Në fjalimin e tij në simpoziumin e Prillit, Xi i kushtoi rëndësi të veçantë zhvillimit shkencor dhe teknologjik. Ai bëri thirrje posaçërisht që forcat e reja prodhuese me cilësi të lartë të luajnë një rol më të spikatur në përmirësimin ekonomik të vendit dhe bëri thirrje për promovimin e transformimit dhe përmirësimit të industrive tradicionale, zhvillimin e industrive në zhvillim dhe përshpejtimin e ndërtimit të një sistemi modern industrial. Kjo do të kërkojë ndërtimin e një sistemi modern industrial dhe arritjen e përparimeve në teknologjitë thelbësore dhe të përparuara, duke forcuar kërkimin bazë dhe duke përmirësuar aftësitë origjinale të inovacionit.

Pjesëmarrësit në plenum shqyrtuan e miratuan Rekomandimet e Komitetit Qendror të PKK-së për Hartimin e Planit të 15-të Pesëvjeçar për Zhvillimin Ekonomik dhe Shoqëror/Xinhua

Iniciativa Inteligjenca Artificiale Plus, e prezantuar për herë të parë në Raportin e Punës së Qeverisë 2024, synon të integrojë Inteligjencën Artificiale në një gamë të gjerë industrish për të përmirësuar automatizimin, për të rritur produktivitetin, për të ulur kostot operative dhe për të përshpejtuar transformimin digjital të ekonomisë së Kinës. Realizimi i këtij vizioni do të kërkojë investime të konsiderueshme në zhvillimin e sektorëve të shumtë, duke përfshirë kërkimin dhe zhvillimin e teknologjisë, zgjerimin e infrastrukturës digjitale siç janë qendrat e të dhënave dhe rrjetet me shpejtësi të lartë, si dhe përparimin dhe prodhimin masiv të çipave gjysmëpërçues dhe pajisjet e optimizuara për Inteligjencën Artificiale.

Zgjerimi i kërkesës së brendshme

Zgjerimi i kërkesës së brendshme dhe rritja e konsumit kanë qenë një shqetësim i vazhdueshëm për qeverinë për shumë vite, për sa kohë që kjo mbetet çelësi për të siguruar në të ardhmen stabilitetin ekonomik të vendit. Nevoja që popullsia e Kinës të jetë në gjendje të përfitojë frytet nga rritja e prodhimit të vendit po bëhet gjithnjë e më e theksuar, për sa kohë që tregjet kryesore të eksportit jashtë shtetit, veçanërisht SHBA-të dhe Evropa, kërkojnë të zvogëlojnë varësinë nga Kina. Raporti i Punës i Qeverisë për vitin 2025 bëri thirrje për ta bërë kërkesën e brendshme nxitësin kryesor të rritjes ekonomike. Me rritjen e të ardhurave urbane, përmirësimin e sigurisë sociale dhe aksesin më të mirë në arsim cilësor, kujdes shëndetësor dhe kujdes për të moshuarit, konsumi vendas është gati të bëhet shtylla kryesore e rritjes së qëndrueshme.

Pamje e kullotave Chenbarhu në qytetin Hulunbuir, në Mongolinë të Brendshme, më 14 shtator 2025/Foto nga VCG

Plani i 15-të Pesëvjeçar ka të ngjarë të dyfishojë masat për të nxitur kërkesën e brendshme. Masat specifike ka të ngjarë të përfshijnë subvencione për blerjen e mallrave kryesore, të tilla si mobilje, pajisje shtëpiake dhe automjete, si dhe mjete për të rritur standardet e jetesës dhe të ardhurat e disponueshme, veçanërisht për popullsinë rurale dhe të moshuarit, të cilët aktualisht kanë më pak fuqi blerëse, por potencial të konsiderueshëm si bazë konsumatore. Në të njëjtën linjë, mund të shohim edhe përpjekje për të përmirësuar shpërndarjen e të ardhurave dhe për të rritur pagat për grupet me të ardhura të mesme dhe të ulëta.

Vendosja e objektivave kryesore të emetimeve të karbonit dhe riorganizimi i strategjisë së dekarbonizimit

Plani i 14-të Pesëvjeçar vendosi një sërë objektivash të dekarbonizimit, duke përfshirë objektivat për reduktimin e konsumit të energjisë që përputhen me objektivat gjithëpërfshirëse të “karbonit të dyfishtë” të Kinës – arritja e kulmit të emetimeve të karbonit deri në vitin 2030 dhe neutraliteti i karbonit deri në vitin 2060. Për shkak të pengesave që rrjedhin nga pandemia COVID-19, si dhe një sërë krizash energjetike dhe katastrofash moti në vitet në vijim, Kina ka mbetur prapa njërit prej objektivave të saj kryesorë të karbonit për periudhën e Planit të 14-të Pesëvjeçar – reduktimin e emetimeve të karbonit për njësi të PBB-së. Kjo do të thotë që ky objektiv do të rikalibrohet për periudhën e Planit të 15-të Pesëvjeçar, duke marrë në konsideratë aftësitë aktuale të Kinës dhe mundësinë e goditjeve të mëtejshme të jashtme.

Prodhimi i automatizuar në Fabrikën Super të Automobilave Seres në Distriktin e Ri Liangjiang, të Qytetit Chongqing, më 19 shtator 2025/Foto nga Xinhua

Në të njëjtën kohë, Kina po zhvendos një nga strategjitë e saj kryesore të dekarbonizimit nga përqendrimi në uljen e konsumit total të energjisë në uljen e emetimeve totale të karbonit. Sipas këtij ndryshimi, Kina do të largohet nga mekanizmi i “kontrollit të dyfishtë të konsumit të energjisë”, në të cilin vendi synon të kontrollojë konsumin total të energjisë dhe intensitetin e energjisë, në një mekanizëm “kontrolli të dyfishtë të emetimeve të karbonit”, i cili përqendrohet në kontrollin e emetimeve totale të karbonit dhe intensitetin e emetimeve të karbonit. Së fundmi, fundi i Planit të 15-të Pesëvjeçar do të shënojë gjithashtu afatin e fundit për objektivin e parë të madh të emetimeve të karbonit të Kinës – arritjen e kulmit të emetimeve të karbonit deri në vitin 2030. Prandaj, politikëbërësit do të vendosin objektiva kyçe për emetimet e karbonit, energjinë e rinovueshme dhe konsumin e energjisë dhe uljen përfundimtare të karbonit nga viti 2030.

Rivitalizimi rural

Rivitalizimi rural mbetet një tjetër prioritet që pritet të zërë një vend të rëndësishëm në Planin e 15-të Pesëvjeçar të Kinës. Prezantuar për herë të parë si një pikë kyçe e agjendës kombëtare në vitin 2017, ky prioritet politik afatgjatë synon të balancojë pabarazitë e zhvillimit brenda vendit duke rritur nivelet e të ardhurave, duke përmirësuar standardet e jetesës dhe duke çliruar potencialin ekonomik të zonave rurale të Kinës. Me kalimin e viteve, rivitalizimi rural ka evoluar nga lehtësimi i synuar i varfërisë në një kornizë më ambicioze që synon nxitjen e prosperitetit dhe qëndrueshmërisë afatgjatë. Është bërë thelbësor jo vetëm për përmirësimin e jetesës rurale, por edhe për sigurimin e sigurisë ushqimore kombëtare, avancimin e tranzicionit të gjelbër dhe zgjerimin e konsumit të brendshëm veçanërisht në një kohë kur kërkesa e jashtme po ulet dhe rritja urbane po maturohet. Ndërsa popullsia plaket dhe modelet migratore ndryshojnë, stabiliteti dhe modernizimi i zonave rurale shihen gjithnjë e më shumë si kritike për kohezionin social dhe zhvillimin e ardhshëm të Kinës.

Komiteti Qendror i Partisë Komuniste të Kinës (PKK) mbajti një konferencë për shtypin të premten, për të informuar median mbi plenumin e katërt të Komitetit të 20-të Qendror të PKK-së./Xinhua

Plani i 15-të Pesëvjeçar do të institucionalizojë objektivat e përcaktuara në Planin Gjithëpërfshirës të Rivitalizimit Rural 2024–2027. Këto përfshijnë modernizimin e bujqësisë përmes inovacionit teknologjik, mbështetjen e integrimit të bujqësisë me përpunimin dhe shërbimet, zgjerimin e infrastrukturës, përmirësimin e aksesit në arsim, kujdes shëndetësor dhe shërbime publike për banorët ruralë dhe punëtorët migrantë. Siguria ushqimore do të jetë gjithashtu një përparësi e madhe, e mbështetur nga një përdorim më efikas i tokës, varietete të kulturave të modifikuara gjenetikisht dhe subvencione të synuara.

Burimi CGTN