Bota përmes statistikave!

Bota ku jetojmë përmes shifrave për gjeografinë, popullsinë, burimet natyrore dhe vecanërisht ekonominë.


Nga Geron Kamberi

Në kushtet kur tashmë globalizimi ka fshirë kufijtë gjeografikë e ekonomikë është e rëndësishme të vështrojmë herë pas here botën ku jetojmë përmes shifrave për gjeografinë, popullsinë, burimet natyrore e vecanërisht ekonominë.


Geron Kamberi

Në një farë mënyre megjithëse gjërat lëvizin përtej nesh, pasqyra e shifrave e të dhënave është një mundësi për të parë atë që është e ngurtësuar në terma të gjeografisë e atë që lëviz përkundrejt ekonomisë e zhvillimit.

Teksa jam përpjekur të përmbledh një sërë të dhënash duke klasifikuar e renditur disa elementë të lidhura me gjeografinë, popullsinë e ekonominë , besoj se ato na ofrojnë një hapësirë të kuptojmë më mirë botën ku jetojmë.

RENDITJA E KONTINENTEVE TË BOTËS SIPAS SIPËRFAQES

1.Azia – 31,033, 131 km2 ( Dendësia: 153 banorë për km2)
2.Afrika- 29,648,481 km2 (Dendësia: 49 banorë për km2)
3.Europa- 22,134,1710 km2 (Dendësia : 33 banorë për km2
4.Amerika e Veriut- 21,333,000 km2 (Dendësia :28 banorë për km2)
5.Amerika e Jugut- 17,461,112 km2 ( Dendësia : 25 banorë për km2)
6.Antarktida- 13,720,000 km2( Dendësia : 0 banorë për km2 )
7.Australia/Oqeania- 8,486,460km2 (Dendësia : 5 banorë për km2

RENDITJA E KONTINENTEVE TË BOTËS SIPAS POPULLISISË

1.Azia – 4,753,079,726 banorë ( 59.08 % e popullisisë së botës)
2.Afrika- 1,460,481,772 banorë (18.15 % e popullisë së botës
3.Europa- 740,433,713 banorë (9.20 % e popullsisë së botës)
4.Amerika e Veriut- 604,182,517 banorë (7.51 % e popullsisë së botës)
5.Amerika e Jugut- 439,719,009 banorë (5.47 % e popullsisë së botës)
6.Australia/Oqeania- 46,004,866 banorë (0.57 % e popullsisë së botës)
7.Antarktida-0 ( 0.0 % ) banorë

RENDITJA E KONTINENTEVE TË BOTËS SIPAS GDP

1.Azia – 38 trillion e 435 miliardë USD(36.8% e GDP së botës- Kina 46.1 % ; Japonia -11 % të kontinentit)

2.Amerika e Veriut- 31 trillion e 603 miliardë USD (30.2 % e GDP së botës-SHBA 85.3 % të kontinentit)

3.Europa- 25 trillion e 440 miliardë USD(24.4 % e GDP së botës –Gjermania 17.4 %; UK 13.1 %, Francë 12.0 % , Itali 8.6 % të kontinentit)

4.Amerika e Jugut- 4 trillion e 100 miliardë USD( 3.9 % e GDP së botës – Brazili 51.0 % të kontinentit)

5.Afrika -2 trilion e 558 miliardë USD ( 2.7 % e GDP-së së botës – Egjipti 13.0 % ; Nigeria 13.6 % ; Afrika e Jugut 13.3 % ; Algjeria 7.8 % , Etiopia 5.4 të kontinentit)

6.Australia/Oqeania- 1 trillion e 979 miliardë USD(1.9 % të GDP së botës-Australia 85.3 % të kontinentit)

7.Antarktida-0

RENDITJA E KONTINENTEVE TË BOTËS SIPAS GDP PËR FRYMË

1.Amerika e Veriut – 64,279 USD
2. Australia&Oqeania -62,900 USD
3.Europa – 50,110 USD
4.Amerika e Jugut- 19,506 USD
5.Azia – 18,046 USD
6.Afrika -6,341 USD
7.Antarktida- 0 USD

RENDITJA E OQEANEVE SIPAS MADHËSISË SË SIPËRFAQES

1.Oqeani Paqësor – Sipërfaqja: 168,723,000 km2 ( 46 % e sipërfaqes së oqeaneve të botës: 25,000 ishuj, 135,663 km bregdet)

2. Oqeani Atlantik- Sipërfaqja :85,133,000 km2 (23.5 % e sipërfaqes së oqeaneve të botës: 7,000, ishuj, 111,886 km bregdet)

3. Oqeani Indian – Sipërfaqja: 70,560 ,000 km2 ( 19.5 % e sipërfaqes së oqeaneve të botës :1,100 ishuj, 66,526 km bregdet)

4. Oqeani Jugor- Sipërfaqja:21,600,000 km2( 6.1 % e sipërfaqes së oqeaneve të botës: 850 ishuj, 17,968 km bregdet)

5.Oqeani Arktik-Sipërfaqja: 15,558,000 km2(.4.9 % e sipërfaqes së oqeaneve të botës: 35,000 ishuj, 45,390 km bregdet)

RENDITJA E OQEANEVE SIPAS THELLËSISË

1.Oqeani Paqësor – Thellësia mestaare ; 3,970 m (Pika më e thellë: Mariana Trench ( SHBA :11,034 m)
3. Oqeani Indian – Thellësia mestaare 3,746 m (Pika më e thellë: Java Trench( Indonezi :7,450 m)
2. Oqeani Atlantik- Thellësia mesatare :3,646 m ( Pika më e thellë: Milwake Deep –Puerto Rico Trench( SHBA:8,380 m)
4. Oqeani Jugor- Thellësia mesatare : 3,270 m (Pika më e thellë: South Sandëhich Trench ( Argjentina:7,432 m )
5.Oqeani Arktik- Thellësia mesatare : 1,205 m (Pika më e thellë: Litke Deep ( Norvegji : 5,449 m)

10 DETET MË TË MËDHENJ NË BOTË NGA SIPËRFAQJA

1.Deti i Filipineve – 5,695,000 km2 -Oqeani Paqësor
2. Deti Koral- 4,791,000 km2 – Oqeani Paqësor
3.Deti i Gjirit të Meksikës 4,200,000 km2 – Oqeani Atlantik
4.Deti Arabik-3,862 ,000 km2 –Oqeani Indian
5.Deti i Sargassos-3,500,000 km2- Oqeani Atlantik
6.Deti i Kinës Jugore-3,500,000 km2 – Oqeani Paqësor
7.Deti i Weddellit- 2,800,000 km2- Oqeani Jugor
8.Deti i Karaibeve-2,754,000 km2- Oqeani Atlantik
9.Deti Mesdhe- 2,510,000 km2 – Oqeani Atlantik
10.Deti i Gjirit të Guinesë-2,350,000 km2- Oqeani Atlantik

10 LUMENJTË MË TË GJATË NË BOTË

1.Lumi Nil -6,695 km ( Burimi : Jinja, Uganda Vendet:Burundi, Ruanda,Tanzania, Republika Demokratike e Kongos, Uganda, Etiopia, Sudani i Jugut,Sudani, Egjipti ; Derdhja: Deti Mesdhe)
2. Lumi Amazona -6,400 km( Burimi: Iquitios, Peru Vendet: Peru, Kolumbi , Brazil Derdhja : Oqeani Atlantik)
3. Lumi Jantze -6,300 km ( Burimi: Kodra Jari, Malet Tanggula provinca Yunan, Vendet: Kinë Derdhja: Deti i Kinës Lindore)
4.Lumi Misissipi – 5,971 km ( Burimi: Browers, Montana Vendet: Minesota, Wisconsin, Iowa, Illinois, Missuri, Kentaki, Tenessi,Arkansa, Misissipi,Luiziana , Derdhja: Gjiri i Meksikës)
5.Lumi Yenisei -5,539 km ( Burimi: Mungariagyingol , Mongoli Vendet: Mongoli, Rusi, Derdhja : Oqeani Arktik)
6.Lumi i Verdhë -5,464 m (Burimi: Malet Bayan Har, Ultësira Qinghai Tibet, Kinë Vendet: Provincat kineze të Qinghai, Sichuan, Gansu, Ningxia, Mongolia e brendshme, Shaanxi, Shanxi, Henan, dhe Shandong, Derdhja : Deti Bohai)
7.Lumi Ob-5,410 km ( Burimi: Malet Altay , Rusi Vendet : Mongoli, Kinë, Kazakistan, Rusi Derdhja: Deti i Karasë, Rusi)
8.Lumi Rio de La Plata-4,880 km ( Burimi: Punta Gorda, Uruguaj, Vendet :Brazil, Bolivi, Paraguaj,Uruguaj, Argjentinë Derdhja: Oqeani Atlantik)
9.Lumi Kongos- 4,700 km ( Burimi: Chambeshi , Zambia, Vendet: Republika Demokratike e Kongos, Republika e Afrikës Qëndrore, Angola, Republika e Kongos, Tanzania, Kameruni, Zambia, Burundi, Ruanda, Derdhja : Oqeani Atlantik

10.Lumi Amur-4,444km ( Burimi : Onon Shilka, Rusi-Kinë, Vendet; Rusi, Kinë, Mongoli , Derdhja: Baseni Nikolayevsk on Amus, Rusi)

10 LIQENET MË TË MËDHENJ NË BOTË NGA SIPËRFAQJA

1.Liqeni Kaspik: 371.000 km2 ( Vendet: Rusi, Kazakistan, Azerbjaxhan dhe Turkmenistan.Emërtohet edhe si Deti Kaspik)
2.Liqeni Superior : 82,1700 km2 ( Vendet : Kanada, SHBA( Minnesota, Ëisconsin, Michigan)
3.Liqeni Viktoria: 68,870 km2( Vendet: Tanzania,Uganda, Kenia)
4.Liqeni Huron : 59,600 km2 ( Vendet : SHBA( Michigan)
5.Liqeni Michigan : 58,000 km2 ( Vendet SHBA( Michigan, Indiana, Illinois, Ëisconsin)
6.Liqeni Tanganika:32,600 km2 ( Vendet : Tanzania, Burundi, Republika Demokratike e Kongos dhe Zanmbia)
7.Liqeni Bajkal: 31,500 km2 ( Vendet : Rusia)
8.Liqeni Ariut të Madh( Great Bear)-31,000 km2 ( Vendet :Kanada)
9.Liqeni Malaëi-29,500 km2 ( Vendet : Tanzania, Malaëi e Mozambiku)
10.Liqeni Skllavi i Madh( Great Slave)- 27,000 km2 ( Vendet : Kanada)

10 MALET MË TË LARTË NË BOTË

1.Mali Everest- 8,848 m ( Nepal/Rajoni Autonom i Tibetit-Kinë)
2.Mali Karakoram-8,611m ( Pakistan/Kinë)
3.Mali Kangchenjunga-8,586m( Nepal/Indi)
4.Mali Lohtse -8,516 m (Nepal/Rajoni Autonom i Tibetit-Kinë)
5.Mali Makalu-8,485 m(Nepal/Rajoni Autonom i Tibetit-Kinë)
6.Mali Cho OyU -8,188m (Nepal/Rajoni Autonom i Tibetit-Kinë)
7.Mali Dhaulagiri -8,167m( Nepal)
8.Mali Manaslu -8,163m (Nepal)
9.Mali Nanga Parbat- 8,126m ( Pakistan)
10.Mali Annaourna – 8,091m ( Pakistan)

10 SHKRETËTIRAT MË TË MËDHA NË BOTË

1.Shkretëtira Polare e Antarktidës- 14,200,000 km2
Lugina McMurdo Dry këtu është i vetmi vend në Tokë ku nuk është regjistruar asnjë shenjë jete)
2.Shkretëtira Polare e Arktikut-13,900,000 km2( Vendet: Rusi, Kanada, Groenlandë)
3.Shkretëtira e Saharasë : 9,100,000 km2 ( Vendet: Algjeri, Cad, Libi, Mali, Mauritani, Marok, Niger, Sahara Perëndimore, Sudan, Tunizi)
4.Shkretëtira e Arabisë-2,600,000 km2( Vendet: Arabi Saudite, Irak, Jordani, Jemen, Katar, Emiratet e Bashkuara Arabe( Abu Dhabi), Oman, Egjiipt, Izrael( shkretëtira e Negev)
5.Shkretëtira e Gobit-1,300,000 km2 ( Vendet:Kinë, Mongoli)
6.Shkretëtira e Patagonisë:673,000 km2( Vendet: Argjentinë, Kili)
7.Shkretëtira e Madhe e Viktorias : 647,497 km2( Vendet: Australi)
8.Shkretëtira e Kalaharit : 569, 797 km2 ( Vendet: Bostvana, Namibi, Afrikë e Jugut)
9.Shkretëtira e Sirisë(Badiyat ash Sham): 492,000 km2( Vendet: Siri, Jordani, Irak)
10.Shkretëtira e Basenit të Madh : 490,000 km2 ( Vendet: SHBA( Nevada, Utah, Kalifornia, Oregon,Idaho .Ëayming)

10 VENDET ME SIPËRFAQET MË TË MËDHA PYJORE NË BOTË

1.Rusia – 81,484,846 km2
2.Brazil- 29,157,000 km2
3.Kanadaja-34,697,580 km2
4.SHBA- 31,064,500 km2
5.Kina- 21,140,570 km2
6.Republika Demokratike e Kongos-15,195,520 km2
7.Australia- 12,536,700km2
8.Indonezia- 8,964,120km2
9.Peru-7,363,700km2
10.India-7,103,880 km2

10 PARQET NATYRORE MË TË MËDHA NË BOTË

1.Parku Natyror “ Monumenti Kombëtar Detar Papahānaumokuākea”– Sip: 1,510,000 km2( Vendet: SHBA( Hawai)
2.Parku Natyror “Groenlanda Veriore e Lindore” –Sip:972,000 km2 ( Vendet: Groenlanda)
3.Parku Natyror “Zona e Konservuar Ndërkufitare Kavango Zambezi”– Sip : 519,912 km2( Vendet: Zambia, Botswana, Namibia, Zimbabve dhe Angola)
4.Parku Natyror “ Zona e Mbrojtur e Ishujve Phoenix” – Sip: 408,250km2 (Vendet: Kiribati)
5.Parku Natyror “ Barriera e Madhe Koralore Detare” –Sip: 344,400 km2( Vendet: Australi)
6.Parku Natyror “ Rezerva Detare Galapagos– Sip: 133,000 km2( Vendet: Ekuador)
7.Parku Natyror “Parku i Madh Ndërkufitar Limpopo “- Sip : 100,000 km2( Vendet: Mozambik, Afrika e Jugut, Zimbave)
8.Parku Natyror “Parku Kombëtar Manu”- Sip : 11,800 km2 ( Vendet: Peru)
9.Parku Natyror “Kanioni i Madh i Arizonës –1,900 km2( Vendet: SHBA)
10.Parku Natyror : Parku Kombëtar i Corbettit –201 km2( Vendet: Indi-Uttarkahand)-

10 VENDET ME POPULLSINË MË TË RE NË BOTË

1.India – 356 milion ( Mosha 0-24 vjec)
2.Kina – 269 milion ( Mosha 0-24 vjec)
3.SHBA- 105 milion ( Mosha 0-24 vjec)
4.Bangladeshi- 77 milion( Mosha 0-24 vjec)
5.Brazili-76 milion( Mosha 0-24 vjec)
6.Kongo -62 milion( Mosha 0-24 vjec)
7.Egjipt- 54 milion( Mosha 0-24 vjec)
8.Meksika-53 milion( Mosha 0-24 vjec)
9. Tanzania-40 milion( Mosha 0-24 vjec)
10.Vietnami-35 milion( Mosha 0-24 vjec)

10 VENDET ME BURIMET NATYRORE MË TË MËDHA NË BOTË

1.Rusia – Vlera e burimeve : 75 trilion USD
2. SHBA- Vlera e burimeve : 45 trilion USD
3.Arabia Saudite- Vlera e burimeve – 35 trilion USD
4.Kanada – Vlera e burimeve – 33 trilion USD
5.Iran-Vlera e burimeve – 27 trilion USD
6.Kina – Vlera e burimeve- 23 trilion USD
7.Brazil- Vlera e burimeve – 21 trilion USD
8.Australia- Vlera e burimeve -19 trilion USD
9.Irak- Vlera e burimeve- 15 trilion USD
10. Venezuela- Vlera e burimeve-14 trilion USD

10 VENDET MË INOVATIVE NË BOTË( Global Innovation Index)

1.Zvicra- (Europë)
2.SHBA ( Amerika e Veriut)
3.Suedia( Europë)
4.Mbretëria e Bashkuar( Europë)
5.Hollanda( Europë)
6.Koreja e Jugut( Azi)
7.Singapori( Azi)
8.Gjermania (Europë)
9.Finlanda-( Europë)
10.Danimarka- ( Europë)

10 VENDET MË EKSPORTUESE NË BOTË

1.Kina – 3.6 trilion USD
2.SHBA- 2.1 trilion USD
3.Gjermani- 1.7 trilion USD
4.Hollandë-965 miliardë USD
5.Japonia- 746 miliardë USD
6.Koreja e Jugut-683 miliardë USD
7.Italia-656 miliardë USD
8.Belgjika- 632 miliardë USD
9.Francë- 617 miliardë USD
10.Hong Kong-609 miliardë USD

10 KOMPANITË MË TË MËDHA NË BOTË TË PRODHIMIT TË MIKROPROCESORËVE

1.TSMC – The Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC),- Vendi: Hsinchu, Tajvan)
2.SEC – Samsung Electronic Company ( SEC) – Vendi: Suwho Koreja e Jugut)
3. UMC -United Microelectronics Corporation (UMC)- Vendi: Hsinchu,Tajvan)
4. GF – Global Foundries ( GF) – Vendi: SHBA( Malta, New York)
5.INTC – Intel Corporation – Vendi: SHBA( Santa Clara, Kaliforni)
6.QUALCOM- Qualcom – Vendi: SHBA ( San Diego , Kaliforni)
7.MIU Micron Technology Inc – Vendi SHBA( Boise , Idaho)
8.BROADCOM Inc – Broadincom Inc – Vendi: SHBA( San Jose, Kaliforni)
9.NVIDIA Corp – Nvidia Corporation- Vendi SHBA( Santa Clara, Kaliforni)
10.TEXAS INSTRUMENTS –Texas Instruments Inc- Vendi SHBA( Dallas, Teksas)

Lexo më shumë nga

Njeriu Mevlan Shanaj!

Aktori dhe regjisori i njohur Mevlan Shanaj promovoi librin e tij "Të fshehta jashtë ekranit"

Global 360

Presidentja Osmani uron Trumpin: Mezi pres të punoj me administratën e re

Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, ka uruar Donald Trumpin për fitoren në zgjedhjet presidenciale.

Diplovista

Çështja e emigracionit, Rama për ‘Il Giornale’: Evropa duhet bashkohet rreth një plani të qartë strategjik

Kryeministri Edi Rama ka dhënë një intervistë për median italiane “Il Giornale”. Ai komentoi marrëveshjen për emigrantët me Italinë si…

Gjeopolitika

Pika të zeza apo të ndritshme?

Viti 2024 duket që do të shënjohet nga luftrat dhe zgjedhjet, të cilat do të ndikojnë në fatin e një…

OPED

Bektashizmi dhe Shqipëria!

Historia e Bektashinjve është historia e qëndresës ndaj dhunës, gjatë pushtimit fatal të Perandorisë Turke

Profil

Një Lider i ri në Diplomaci dhe Fuqizimin e Rinisë

Ambasador Rinor i NATO-s për Shqipërinë, Ambasador Global për Paqen për Kombet e Bashkuara dhe Këshilltar Rinor për OSBE-në

Masmedia

“Të fshehta jashtë ekranit”

Nga Dash Frashëri “Të fshehta jashtë ekranit” Kështu titullohet libri i aktorit dhe regjisorit të.